Hep bahsettiğimiz gibi ABD son derece kendine has bir ülke. Kendi başına uzak diyarlarda olması yetmiyormuş gibi Avrupa’dan gelen göçmenlerin getirdiği farklı farklı alışkanlıkları evirip çevirmişler kendilerine uydurmuşlar. Bunların hiçbiri onlara tuhaf gelmiyor ama bize, yeni göçmenlere, özellikle ilk zamanlarda bunlar yok artık dedirtebiliyor.
Bu tarz değişik şeyleri gördüğünüzde çok şaşırmayın diye size bunları özetlemeye çalıştık ve eğlenceli bir yazı çıktı ortaya.
1- Bahşiş
Dünyanın bir çok yerinde bahşiş vermek opsiyonel. Vermemek çok kötü değil ama bir yandan da olur da bahşiş verirsen sen kral bir insansın. ABD’de durum böyle değil. Özellikle restoranlarda bahşiş vermemek bildiğiniz ayıp. Arkadaş ortamında biri “ben vermeyeceğim” derse o kişi bir anda o masanın haini olarak ilan edilebilir, bazı gergin garsonlar bahşiş vermeyen müşteriyi sözlü olarak taciz etme hakkını ferah bir şekilde kullanabilir. Restoranlardan başka otellerde bellboylara ya da park için vale çocuklara bahşiş asla ve asla atlanmamalı. Bahşiş oranı genelde hesasbin %15’i gibi olsa da bu yüzde 1-2 dolar’a bile denk gelse 1-2 dolar bahşiş vermek küfür gibi bir şey. Özellikle Beyaz Amerikalılar çok bonkör, 5 dolar hesaba 5 dolar bahşiş verebilir, 10 dolarlık vale hizmetine 5 dolar bahşişe gocunmaz, çünkü sistemi iyi tanıyorlar ve bir çoğu bir şekilde o yollardan öğrenciyken falan mutlaka geçmiştir. ABD’de bazı garsonlar şirketten maaş almazlar, bütün gelirleri o bahşişten ibarettir.
2- Tarih ve saat
ABD’de tarih ve saat yazımı bizdekinden farklı. Tarih Ay/Gün/Yıl olarak yazılır. Eğer bizdeki gibi Gün Ay Yıl yazarsanız kafa karışır, hatalar olabilir. Örneğin 3 Nisan 1991 4/3/91 şeklinde yazılır. Eğer bizimki gibi yazarsanız ters olur yani 3/4/91, 4 Mart 1991 demek olur. Saatteki farklılık ise AM ve PM’in kullanılması. Akşam 7 için 19 yazarsanız ne olduğunu anlamayabilirler. Akşam saat 7 için doğru kullanım 7PM. Hadi bu da sizin istediğiniz gibi olsun 🙂
3- KDV
ABD’deki bir diğer tuhaf alışkanlık da KDV olayı. KDV hiçbir zaman fiyata dahil olmuyor. Alışverişte de restoranda da ilk gördüğünüz fiyat neyse ödeme vakti geldiğinde o rakamın üstüne vergi eklenir. Alışıncaya kadar bu konu sizi biraz şaşırtabilir. Düşünün rafta 5 dolar yazıyor kasaya gidiyorsunuz fiyat 5.17 dolar oluyor. Şunu baştan 5.17 yazsanızsa arkadaş biz de bilelim peşin peşin ne kadar ödeyeceğimizi 🙂
4-Televizyonlardaki ilaç ve hukuki hizmet reklamları
İlk zamanlar tvdeki reklamlar da dikkatinizi çekecek. Avukatlık şirketleri gelin bize şu şu şirketleri kenara sıkıştırıp size para kazandıralım diye ya da ilaç şirketleri şu şu hastalığa bu bu ilaç için doktorunuzla konuşun size bu ilaçtan yazsın diye reklam verdiklerini görünce allah düşürmesin deyip bir yandan da la havle diyeceksiniz 🙂
5-Yemek porsiyonları ve artan yemeği paket olarak alma
ABD’de yemek porsiyonları son derece büyük. İlk geldiğiniz zamanlar iştahla hepsini bitirmeye çalıştığınızda midenizin patlayacak gibi olursa bu yazdıklarımızı hatırlayın ve garsondan “to-go box” isteyin. Tabii ki hepsini yiyebilirsiniz ama genelde yemeseniz daha iyi (göbeksel açılardan :D) ve en guzel tarafı da bunda utanacak hic bir şey yok. Kutu getir deyince garson güle oynaya kutuyu getirip masanıza bırakacak ve kalan her şeyi siz kendi kendinize masada halledeceksiniz. Bence çok güzel bir uygulama 🙂
6-Nasılsın sorusu
Genelde dünyanın neresi olursa olsun, oranın güneyinde yaşayan insanlar biraz daha sıcak kanlı olur ve sohbet etmeye, laf atmaya daha açık olurlar. Bu ABD’de de geçerli. Teksas da dahil olmak üzere sağda solda sık sık “How are you?” ” What’s up?” “How’re you doing?” diyenleri duyabilirsiniz. Ama bu sorular aslında sizin gerçekten nasıl olduğunuz öğrenmek için sorulmuş sorular değil. Kanmayin ve bu sorulardan birine asla “Bugün fena değilim,sabahtan biraz basım ağrıyordu da demin ilaç aldım. Allahtan şimdi daha iyiyim, zaten hava da biraz nemli ondan böyle oluyor herhalde” diye cevap vermeyin. Doğru cevap son derece kısa “Thanks and you?” 🙂 Anlamak mümkün değil ama bunları sorudan ziyade daha çok selamlama amaçlı kullanıyorlar.
7-Umumi tuvalet kabinleri
Tuhaf alışkanlık lar listemizde sırada tuvalet kapıları var. Bir restoranda, bir okulda ya da nerede olursa olsun, umumi bir tuvalete giderseniz tuvelet kabinlerini görünce şok olmayın. Çünkü kapı çerçevelerinde boşluklar olduğunu göreceksiniz. Kabin kapısında boylu boyunca sağda ve de solda, arasından bir parmak girecek kadar geniş olan bu açıklıklar, dışarıdan bakanlara içeriyi, içeriden bakanlara da dışarıyı görebilecekleri kadar geniş. Bunun güvenlik için olduğunu söylüyorlar ama yine de çok tuhaf. Halka açık tuvaletlere girdiğinizde sadece yere bakarak yürüdüğünüzden emin olun, sonra da NGCA bizi uyarmadı demeyin 🙂
**Başvuru aşamasından, ABD’de yeni hayatınızı kuracağınız o heyecan dolu günlere kadar aklınıza gelebilecek her türlü konuda sizlere destek olmak isteriz. Hizmetlerimizle ilgili bilgi almak için bu linke tıklayın.
Super yazi olmus, cok tesekkurler.
Biz tesekkur ederiz Mehmet Bey 🙂
çok bilgilendirici yazı, teşekkürler, en çok bahşiş konusuna çok üzüldüm çünkü en gereksiz bulduğum uygulamadır :)))
🙂 🙂 Tesekkurler 🙂
süpersiniz yazılarınızı severek takip ediyoruz
Cok tesekkurler. Eseminerlerimize de bekleriz 🙂
Selamlama konusu benim de alismakta en cok zorluk cektigim konu :)) Bir anda sanki gercekten nasilsin diyor zannediyor beynim zor tutuyorum kendimi :))
Tespitler ve bilgiler cok yerinde ve faydali, elinize saglik,
Selamlar
Harika tespitler için teşekkürler.
Bahsis verilen islerde calisan kisiler saatlik cuzi bir ucret ile calisirlar. Bu saatlik ucret eyalet minimum olabilir veya biraz uzerinde olabilir. Haliyle kazanilan para gecinmeye yeterli olmadigindan dolayi calisan servisi ne kadar iyi yaparsa karsiliginda bahsis alarak kazancini arttirabilir. Boylece ne kadar iyi hizmet verilirse o kadar bahsis kazanilir. Otomatikmen hizmet kalitesi artmis oluyor. Cogu musteri kredi kartiyla odeme yaptigi icin bahsis i icine koyar ve gun sonunda isletme muduru hesap yaparken aldiginiz bahsise gore nasil servis verdiginizi degerlendirir.
KDV nin eklenmemesi olayini soyle aciklayayim. Zincir magazalar urunlerini amerika genelinde her magazasinda ayni fiyat ile satar. Fiyat farkliligi yaratan KDV ise her eyalette farkli oldugu icin ayriyetten alinir. Yani musteriye urunun birim fiyati gosterilir ve musteri fiyat karsilastirmasini daha kolay yapar. Diyeceksiniz ki Texas da $5.17 yazsalar kolay olmaz mi. Texas eyaletinde her sehirde farkli KDV uygulamasi yapilabilir. ornegin houston da kdv %4 ise, belki Fort Worth sehrinde belli gunler %2 veya %3 gibi KDV uygulanabilir.
Umumi tuvaletlerdeki bahsi gecen konu ise tamamen guvenlikten dolayi. Bir nedeni yangin durumunda gorevliler ilk olarak tuvaletlere giderler ve icerisinin bos oldugundan emin olmalari lazim. Eger icerisi bos ise, kapiyi kilitleyip oraya girisi engeller. Aralik oldugu icin ordan tuvaletlerde kimsenin oldugu gorulebilir. Engelli insanlari unutmamak gerek. Diger nedeni ise, uyusturucu madde kullanimi. Baska bir neden ise kamuya acik alanda cinsel iliskiye girmek yasak. Haliyle tuvaletlerde kamuya acik alan olarak kabul ediliyor.
🙂 Katki icin cok tesekkurler 🙂
Mehmet Bey merhaba, ben Türkiye’de hemşireyim erkek arkadaşım Amerikalı. Amerikada hemşirelik yapabilmek için bir hemşirelik sınavına girmem gerekiyor ancak bunun için SSN numarası istiyorlar. Biz de bu numarayı almak için sınavdan önce Amerikada evlenmeye karar verdik ancak süreç o kadar karışık ki içinden çıkamıyorum. Eğer bilginiz varsa evlilik ile SSN numarası alma süreci ne kadar sürüyordur? Bu konuda kimden yardım alabilirim hangi siteyi takip edebilirim yardımcı olabilir misiniz? Teşekkürler
Ssn almak icin evlilik yokuyla green card başvurunuzun kabul edilip calisma izninizin çıkması gerekiyor. Bu da uzunca surecek bir surec. Evlilik yokuyla lazım green card icin bildigim bir site yok. Genelde adaylar avukatlardan destek alıyor. Bu arada hemsirelik konusunda http://www.kenanoren.com sitesinden faydalanabilirsiniz. Belki ssn’siz olabiliyordur.