Harvey Kasırgası ve Houston’u Vuran Sel

Herkese merhabalar,

Geçtiğimiz günlerde Houston’da ciddi bir doğal afet yaşandı. Bununla ilgili haberler Türk basının da yakından takip edilmiş olmalı ki ABD’de yaşayan yaşamayan bir çok kişiden mesajlar aldık. İlginiz için çok teşekkür ederiz. Çok şükür iyiyiz. Atlattık bir şekilde ama neler oldu neler yaşadık kısa bir yazıyla anlatmaya çalışalım.

Tahmin edersiniz, ABD bizim tam olarak bilmediğimiz bambaşka bir kıtada ve alışık olmadığımız bir doğal yapıya sahip. Bitki örtüsünden, üstünde yaşayan böceğine hayvanına kadar her şeyi bize yabancı. Eko sistem farklı olunca doğal afetleri de bir değişik oluyor. Neler olup biteceğini tam olarak kavrayamadan iş işten geçmiş olmasın diye dikkatli ve araştırmacı olmakta fayda var.

Doğal afetler kapsamında bizim Türkiye’den çok iyi bildiğimiz deprem gerçeği, buradaki çeşitli afetlerden sadece bir tanesi. Buna ek olarak bizim hiç bilmediğimiz kasırga ve hortum diye adlandırılan hava olayları son derece yaygın. Bunlar sezonluk olarak düzenli olarak gerçekleşiyor. Dolayısıyla takip edilebilen bir şey olduğundan erken uyarı sistemleri mevcut. Yani meteorologlar önceden vatandaşı uyarıp afet kapıya dayanmadan halkın farkındalığı arttıracak çalışmaları yapabiliyor. Tahminleri yüzde yüz tutmasa da önden uyarılma opsiyonuna sahip olmak çok güzel bir şey. Olaylara ilimle bilimle yaklaştıkları için resmi otoriteler tarafından söylenenlere kulak asmak çok önemli (sosyal medayada yalan bilgiler dönebiliyor, o yüzden resmi otoriteler dedim).

Kasırga okyanusta oluşuyor, hortum karada. Geçen hafta Teksas’ı vuran Harvey bir kasırgaydı. Haftalar öncesinde Meksika Körfezi’nde ilk oluşumlar gözlemlendiğinde ilk nereden ABD topraklarına gireceği belli değildi. Bütün güney eyaletlerinde bekleyiş sürerken hadiseye 1 hafta kala Harvey’in Teksas’tan karaya gireceği belli oldu. İlk etapta otoriteler Teksas kıyı kasabalarını boşaltma emirlerini verirken kasırganın kollarının Hosuton’da aşırı bir yağış yapabileceğini ve bunun için Houston şehrinin ve vatandaşlarının hazırlıklı olması uyarısını yaptılar. Biz önceki yıllardaki deneyimimize göre dedik, bir şey olmaz abartıyorlardır, Teksas kıyısının en güneyinden girecek bize gelmesi o kadar kolay değil. Ama hiç sandığımız gibi olmadı.

Daha önceki yazılarımızda bahsetmiştik. Houston sel konusunda zaten problemli bir şehir. Özellikle bazı semtlerde aşırı yağış görüldüğü günlerde ufak çaplı maddi hasarlara sebebiyet verdiği çok iyi biliniyor. Bu sebeple aslında bizim şehirde yaşayan herkesin iyi kötü bir beklentisi vardı. Özellikle bizim oturduğumuz bölge asla problem yaşamayan yerlerden bir tanesiydi.

Ancak kasırganın karaya vuracağı gün yaklaştıkça (kasırga o kadar hızlı ilerlermiyor, mesela kıyaya kalan son 50km’yi tam 1 günde aşabildi) ABD Doğal Afet Koordinasyon Merkezi, valilik, belediye, barajlar AŞ, dereboyları derneği vs her çeşit ne otorite kim varsa olayın ciddiyetini bangır bangır söylemeye başladığında, biz de artık “hmm, sanırım ciddi bir durum var.” dedik. Dedik ama o aşamada marketlerde durum bu şekildeydi.

Normalde bu otoparkın sadece ilk 5 sırası dolu olur, o gün sepet bulabilmek için otoparkta 10 dakika harcadım.

Ekmek reyonu

Su reyonu… Normalde burada paletlerce içme suyu koli koli yığılıdır.

Cips reyonu (elektrikler kesilirse korkusuyla)

Süt dolapları

Yumurta dolapları

Başka bir markette kasa kuyruğu ki bu market kazıkçıdır ve kasada hiçbir zaman sıra olmaz (bizim mahallede su bulabildiğim tek yer, hayatımızı kurtardı diyebilirim)

Uyarılara kulak verip evi yiyecek içecekle doldurduğumuz için gerçekten çok şanslıyız. Çünkü tam 4 GÜN BOYUNCA ARALIKSIZ BİR ŞEKİLDE yağış karşısında eve tıkıldık kaldık.

Yağışların başladığı ilk gün

Ve bütün gece yağış aynı hızlı devam edince sular birikmeye başladı.

Ve tabii ki tahmin edersiniz ki ikinci günün sabahı şehrin uyandığı durum korkunçtu. Sel sadece mimlenmiş mahalleleri değil, şehrin en varlıklı, en “yok artık burada da olmaz” denilen yerlerinde bile kontrolden çıkmış vaziyetteydi.

Durumun vehameti kelimelerle ifade edilecek gibi olmadığı için çaresizliği resimlerle aktarmaya çalışalım.

12 şeritli otoyol

İki otoyolun kesiştiği çok büyük bir kavşak

Gönüllü ya da görevli… Jet ski, kano, sandal, zodiak, şişme yatak ne buldularsa herkes bir oldu.

Tırı kurtarmaya giden diğer araçlar da suyun içine gömülmüş.

Sokak tabelası !?!?

Ve güzelim mahalleler…

İkinci katta oturup suyun evin içinde yükseldiğini izlediğinizi düşünün…

Evlerin içine kadar girilerek kurtarma çalışmaları yapıldı.

Endişeli bakışlar, çünkü kimse bu kadarını beklemiyordu.

Çok şükür, bu süreçte bizim için maddi hasar olmadı ama bu travma herkesin olduğu gibi bizim de psikolojimizi zorladı.

“Ah şu bulutlar bir yarım saat müsaade etse de bir nefes alsak” diye dua ederek sabahtan akşama kadar izlediğimiz hava raporları, kurtarma operasyonlarında insanların çaresizliğini izleyip üzülürken cep telefonlarına ve televizyona 15 dakikada bir gelen uyarı mesajları, acaba bizim arabaya da su basacak mı ya da acaba evdeki içme suyu yetecek mi korkusu derken yağmurun o huzur vermesi gereken sesinden tiksinmeye başladık.

İşe gidemedik, arkadaşlarımızı merak ettik. Haliyle sevdiklerimiz de bizi merak etti. Her gün tekrar tekrar aradılar, durumumuzu sordular, onları rahatlatmak için uğraşırken biz yorgun düştük, onlar aramaktan yorulmadı. Eksik olmasınlar, kazasız belasız bu badireyi atlattık deyince herkes çok rahatladı. Özellikle elektrik ve şebeke suyu kesilmeden idare edebildiğimiz için de ayrıca çok şanslıyız.

Şu anda tamamen kurumuş ve toparlanmış mahalleme, siteme bakıyorum, su seviyesinin nasıl o kadar yükseldiğini kendime izah edemiyorum. O ilk akşamı hatırlamaya çalışıyorum ama aklım almıyor. Rüya mıydı yoksa unutamadığım filmlerden bir tansinden bir sahne miydi diye kendi kendimi sorguluyorum, inanamıyorum. Şu anda hissettiklerim gerçekten bu şekilde, hiç abartmıyorum.

Sonuç olarak son tahlilde oluşan maddi hasarın herhangi bir hesabı yok. Duyduğumuza göre orta ve ufak çaplı sigorta şirketleri iflaslarını açıklamış bile. ABD ekonomisinin devleri bağış için keselerini sonuna kadar açtı. Federal ve eyalet seviyesinde çok hızlı organizasyonlarla evlerini kaybedenlere barınaklar açıldı. Buralarda halk gönüllü olarak yemek ve kıyafet yardımı yaparken kar amacı gütmeyen kuruluşlar da bu yardımlara artarak katılmaya devam etti. Bu arada yağmacılara engel olmaya çalışmak için şehirde bir hafta boyunca geceleri sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Ancak aradan geçen 10 güne rağmen bazı yollar ve bazı iş yerleri hala kapalı. Saatlik maaş sistemi ile çalışan bazı kişiler işe gidemidiğinden her geçen gün gelirlerinden oluyorlar. Marketler hala tam anlamıyla stoklarını tazeleyemedi, yani ekonomi henüz eski ritmine dönmeye yaklaşamadı bile. Ve tabii ki Amerika genelinde de bu hasar tırmanan petrol fiyatlarında hissediliyor, çünkü Amerikan petrolünün üçte biri Houston ve bu bölgeden çıkıyordu. Petrol üretimi noktasında şehir eski fonksiyonuna ne zaman geri dönebilecek tam olarak bilinmiyor\.

Bakalım toparlanma ne kadar hızlı olacak diye düşünürken daha da kötüsü oldu ve şimdi de haberlerde İrma Kasırgası Florida’ya yaklaşıyor diye duyuyoruz… Allah yardımcıları olsun.

Harvey için yüzyılın seli dediler, yapılacak hiçbir şey yoktu dediler, doğrudur. Doğal afet sonuçta, dur demek pek mümkün değil. Ancak felaketler her seferinde böyle artarak gelecekse bazı şeyleri oturup ciddi ciddi konuşmamız gerekiyor olabilir. Örneğin küresel ısınma ya da şehirleşmede yapılan hatalar gibi konular…

Uzun lafın kısası Sevgili Green Card adayları ve sahipleri,

Gitmeyi düşündüğünüz ya da yaşadığınız eyalet ve şehirleri iyice araştırın ve evinizi işinizi ona göre bakın. Eğer gideceğiniz yerde deprem varsa tek katlı giriş katına, hortum varsa yeraltı sığınaklı evlere, ya da sel durumu varsa ikinci-üçüncü katta hatta ve hatta mümkünse katlı otoparkı olan yerlere bakın… Ayrıca doğal afetlerle ilgili online olarak resmi ve bilimsel kaynaklar gani gani. Şehirlerin sel haritaları (Houston için bu sayfa), geçmişe dönük hortum ve kasırga kayıtları, bunların nereleri vurduğu ne sıklıkta geldigi gibi çeşit çeşit hayati bilgi internette var.

ABD okyanusların arasına sıkışmış kalmış, havası suyu bize göre farklı bir yer. Lütfen araştırın, işinizi şansa bırakmayın.

Hepimize geçmiş olsun.

**Başvuru aşamasından, ABD’de yeni hayatınızı kuracağınız o heyecan dolu günlere kadar aklınıza gelebilecek her türlü konuda sizlere destek olmak isteriz. Hizmetlerimizle ilgili bilgi almak için bu linketıklayın.